"Ανοιχτή Ετυμηγορία" στην δικαστική έρευνα για την εκτέλεση του Jean Charles de Menezes

Πριν από μερικές μέρες, ολοκληρώθηκε η δικαστική έρευνα στα αίτια του θανάτου του Jean Charles De Menezes, του 27χρονου Βραζιλιάνου που εκτελέστηκε από άνδρες της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου. τον Ιούλιο του 2005.

Ο Βραζιλιάνος εκτελέστηκε επειδή οι αστυνομικοί τον πέρασαν για έναν από τους ύποπτους μίας αποτυχημένης επίθεσης αυτοκτονίας στο μετρό του Λονδίνου, την προηγούμενη μέρα (δυο βδομάδες μετά την επίθεση της 7ης Ιουλίου, που σκότωσε 52 ανθρώπους). Πρόκειται για την μόνη γνωστή μέχρι στιγμής περίπτωση εφαρμογής του Σχέδιου Κράτος, που που επιτρέπει στους αστυνομικούς να πυροβολούν για να σκοτώσουν ("shoot-to-kill") εναντίον υπόπτων για τρομοκρατικές επιθέσεις.

Την αμέσως επόμενη μέρα της εκτέλεσης, η Μητροπολιτική Αστυνομία εξέδωσε ανακοινώσεις που εξέφραζαν μεν τη βαθειά της θλίψη, από την άλλη επιχειρούσαν όμως να δημιουργήσουν ψευδείς εντυπώσεις, λέγοντας οτι η συμπεριφορά του De Menezes ήταν "ύποπτη", αφού φόραγε ένα βαρύ πανοφώρι ενώ η θερμοκρασία ήταν σχετικά ψηλή, κι οτι είχε πηδήξει πάνω από τις μπάρες των μηχανημάτων που ελέγχουν τα εισητήρια στο μετρό. Στην πραγματικότητα ο De Menezes φορούσε ένα ελαφρύ τζιν μπουφάν και πέρασε τα μηχανήματα χρησιμοποιώντας την κάρτα απεριορίστων του (Oyster card) ενώ είχε σταματήσει πριν να πάρει και μια από τις δωρεάν εφημερίδες που μοιράζονται στην είσοδο του σταθμού.

Κατά τη διάρκεια της δικαστικής έρευνας, οι άνδρες της ομάδας που εκτέλεσε τον De Menezes δηλώσαν κι αυτοί την οδύνη τους για το γεγονός, ξεσπώντας μάλιστα σε λυγμούς και κλάμματα- παρ' όλ' αυτά επέμειναν οτι είχαν "προειδοποιήσει" τον Βραζιλιάνο να μην κινηθεί, φωνάζοντας "Ένοπλοι Αστυνομικοί" (Armed Police) όταν τον αντιμετώπισαν. Σύμφωνα με τις περιγραφές τους, εκείνος τους αγνόησε, σηκώθηκε όρθιος και κινήθηκε απειλητικά προς το μέρος τους, οπότε και τον ακινητοποίησαν και τον πυροβόλησαν. Οι καταθέσεις των μαρτύρων της εκτέλεσης διέψευσαν κατηγορηματικά καί αυτούς τους ισχυρισμούς: σύμφωνα με αυτές, οι αστυνομικοί δεν φώναξαν τίποτα (γι' αυτό κι είχαν μείνει με την εντύπωση οτι ήταν μέλη κάποιας συμμορίας) κι ο νεαρός δεν κουνήθηκε από τη θέση του, ούτε πρόφτασε ν' αντιδράσει πριν τον πυροβολήσουν.

Συνολικά, ο Jean Charles de Menezes πυροβολήθηκε εφτά φορές εξ' επαφής στο κεφάλι και μία στον ώμο, με κοίλες σφαίρες (ντουμ-ντουμ).

Προς το τέλος της δικαστικής έρευνας και πριν οι ένορκοι αποσυρθούν για να εκδώσουν την ετυμηγορία τους, ο ιατροδικαστής που χειριζόταν την υπόθεση τους επέτρεψε μόνο δύο ετυμηγορίες: αυτήν της "θεμιτής ανθρωποκτονίας" (lawfyl killing) και της "ανοικτής ετυμηγορίας" (open verdict- νομικός όρος που χρησιμοποιείται στο ΗΒ για να δηλώσει οτι οι ένορκοι βρίσκουν τις συνθήκες ενός θανάτου ύποπτες αλλά δεν μπορούν να καταλήξουν σε καμμία από τις άλλες αποφάσεις που τους επιτρέπεται). Τους έδωσε επίσης έναν κατάλογο με ερωτήσεις που έπρεπε να απαντήσουν, για να καταλήξουν στην απόφασή τους (οι ερωτήσεις αφορούσαν τις συνθήκες της εκτέλεσης, και τις καταθέσεις των ένοπλων αστυνομικών και των μαρτύρων στην έρευνα). Αμέσως μετά, ο ιατροδικαστής ζήτησε από το κοινό και τους δημοσιογράφους να φύγουν από την αίθουσα του δικαστηρίου επειδή, όπως είπε είχαν φτάσει σε ένα "πολύ λεπτό σημείο" της έρευνας.

Οι ένορκοι συμμορφώθηκαν με την υπόδειξη του ιατροδικαστή, εκδίδοντας "ανοιχτή ετυμηγορία". Μαζί με τις απαντήσεις που έδωσαν οι ένορκοι στον κατάλογο των ερωτήσεων του ιατροδικαστή, η απόφασή τους θεωρήθηκε από τον Βρετανικό τύπο καταδικαστική για την αστυνομία.

Μετά την ολοκλήρωση της έρευνας, οι αστυνομικοί που εκτέλεσαν τον Βραζιλιάνο επέστρεψαν στην ενεργό υπηρεσία.

Διαβάστε λεπτομέρεις για τις οδηγίες του ιατροδικατστή και τις αντιδράσεις της οκογένειας του De Menezes εδώ και εδώ και εδώ