ΠΡΟΣ ΑΠΟΦΥΓΗ ΜΕΜΟΝΩΜΕΝΩΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΩΝ!

Τα ποστ που αναρτούνται να είναι όσο γίνεται επιβεβαιωμένα,
ή με κάθε επιφύλαξη της πηγής τους.

Παράκληση επίσης, μη "σνομπάρετε" τις Ετικέτες. Για το "ιστορικό" των αναρτήσεων έχει σημασία να μπορεί να αναζητήσει κάποιος ποστ με την ίδια θεματολογία.
Ευχαριστώ, Υ.Κ.

Τετάρτη 25 Φεβρουαρίου 2009

Η Τέχνη οφείλει να πολιτικοποιηθεί

Ένα από τα πολλά μαθήματα που μας έχει δώσει η Ιστορία είναι ότι οι τέχνες, τα γράμματα και ο πολιτισμός, εξελίσσονται μόνο σε περιόδους κοινωνικής ευημερίας. Οι περίοδοι συνεχών κοινωνικών αναταραχών, πολέμων, βιαιοτήτων, κοινωνικής καταπίεσης, και γενικότερης αστάθειας, ανέκαθεν έβαζαν τον πολιτισμό των εκάστοτε κοινωνιών σε οπισθοδρομική πορεία. Και φυσικά, το μεγαλύτερο ίσως μάθημα Ιστορίας είναι ότι οι άνθρωποι αρνούνται να μάθουν από τα μαθήματα της Ιστορίας και να υπερβούν παλιότερα λάθη.

Έχοντας αυτό κατά νου, αναδύονται δύο απορίες: α) Είναι δυνατόν οι σημερινοί «άνθρωποι των Τεχνών» να μην έχουν καμία επαφή με την εγχώρια κοινωνική πραγματικότητα;… και αν έχουν, β) Είναι δυνατόν να μην αντιδρούν;

(Hint of the day: Η σημερινή εγχώρια κοινωνική πραγματικότητα, περιλαμβάνει συνεχιζόμενη διάλυση των δημοκρατικών θεσμών, των Ανεξάρτητων Αρχών, της Δικαιοσύνης, καθώς και βίαιη κρατική καταστολή, ανικανότητα διοίκησης και οργάνωσης, διαφθορά σχεδόν σε κάθε κλάδο, έλλειψη στοιχειώδους οράματος ή σχεδιασμού, μιζέρια, απαισιοδοξία, αύξηση παραβατικότητας και την παρουσία μίας Κυβέρνησης που απλά διατηρεί πελατειακές σχέσεις με τους «κουμπάρους» της. Ως αποτέλεσμα έχουν αφανιστεί έννοιες όπως η διαγενεακή δικαιοσύνη, η ισονομία, η ισότητα, τα στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα, η σωστή παιδεία και κάποιο θετικό όραμα για τη νέα γενιά. Επίσης συνεχίζεται η προσπάθεια που ξεκίνησε πριν περίπου δύο αιώνες για τη σύσταση ενός δημοκρατικού, κοσμικού και σύγχρονου Κράτους, η οποία μέσα σε μόλις λίγα χρόνια κατρακύλησε πολλά «τετραγωνάκια» πίσω).

Εάν ο ρόλος της Τέχνης είναι να διερευνά και να εκφράζει τις πτυχές του «ανθρώπινου δράματος» σε διάφορες μορφές υποκειμενικής αντίληψης, ίσως ήρθε ο καιρός να συνειδητοποιηθεί από την ίδιους ανθρώπους της Τέχνης ότι σε περίοδο κοινωνικής παρακμής δεν δύναται να υπάρξει Τέχνη. Μπορεί να υπάρχει υποκριτική, ανούσια ή κορεσμένη Τέχνη. Δεν μπορεί όμως να υπάρχει δημιουργική και εκφραστική Τέχνη, χωρίς σημαντικές επιρροές από τα ευρύτερα κοινωνικά δρώμενα.

Άνθρωποι των τεχνών που συνειδητά εθελοτυφλούν μπροστά στη σημερινή κοινωνικό-πολιτική παρακμή, είτε επιλέγουν να διαιωνίσουν το σκοτάδι ώστε να μη θιγούν ατομικά τους συμφέροντα, είτε επιλέγουν να προσποιούνται ότι η παρακμή δεν τους αφορά. Και οι δύο περιπτώσεις πάντως, φέρνουν στο μυαλό τη ρήση ενός σπουδαίου ανθρώπου των Τεχνών, του Pablo Picasso που είχε πει: «Η τέχνη ξεπλένει από την ψυχή τη σκόνη της καθημερινότητας».

Υποθέτω πως οι σύγχρονοι Έλληνες «καλλιτέχνες» στην πλειοψηφία τους προτιμούν να έχουν «σκόνη» να ξεσκονίζουν, παρά να κάνουν κάτι πιο δραστικό ώστε να «καθαρίσει» η ίδια η καθημερινότητα. Επιλέγουν να συνεχίζουν να εκφράζουν τις προσωπικές «σκονισμένες» ιστορίες τους, παρά να δημιουργήσουν κάτι πιο διαφωτιστικό για το κοινό και τους στοχαστές τους, παράγοντας θετικό και ενεργό έργο.

Η Τέχνη, εκτός από παθητική μορφή έκφρασης, μπορεί να γίνει ένα ισχυρό εργαλείο στην αφύπνιση συνειδήσεων. Μπορεί να εκφράσει με πάθος, οργή και θυμό αυτή την αίσθηση που έχουν πολλοί πολίτες αυτής της χώρας που έρχονται καθημερινά αντιμέτωποι με την παρακμή. Μπορεί να αποτελέσει εργαλείο μαζικής διαμαρτυρίας απέναντι στον σκοταδισμό που έχει εισέλθει στην κοινωνία μας. Μάλιστα μπορεί να το κάνει σε καθαρά πανανθρώπινο επίπεδο χωρίς καμία κομματική χροιά.

Εάν οι άνθρωποι της Τέχνης, έχουν ένα στοιχειώδη σεβασμό απέναντι στην ίδια την Τέχνη, οφείλουν να δουλέψουν πιο σκληρά σε κοινωνικό επίπεδο ώστε να τεθούν τα θεμέλια για την επιστροφή στον εκπολιτισμό της κοινωνίας και της χώρας. Οφείλουν να καταλάβουν ότι σε μία κοινωνία που δεν υπάρχει παιδεία και ευημερία, στο τέλος θα θριαμβεύσουν τα «σκουπίδια» έναντι της τέχνης, των γραμμάτων, των επιστημών και γενικώς του πολιτισμού. Και σε μία τέτοια κοινωνία, οι καλλιτέχνες δεν θα έχουν καν θέση.

Οι άνθρωποι της Τέχνης οφείλουν να αρθρώσουν πολιτική φωνή και να εκφράσουν την αγανάκτησή τους απέναντι στη σημερινή μπόχα. Χωρίς την παραμικρή κομματική χροιά και μακριά από κομματικές συγκρούσεις ή συμφέροντα. Οφείλουν να εξοργιστούν, όχι μόνο για τα ευρύτερα κοινωνικά προβλήματα αλλά και για τον διάχυτο συντηρητισμό που επηρεάζει και τους ίδιους. Διαφορετικά, θα παραμείνουν συνεργοί στη γενικότερη κοινωνική απάθεια και ανοχή των λαμογίων και των σκοταδιστών.

5 σχόλια:

ο δείμος του πολίτη είπε...

Για μένα το θέμα είναι δεν είναι τόσο αόριστο. Οφέιλεται τόσο στο ιδεολογικό ρεύμα της εποχής μας, το μεταμοντέρνο που στέκεται στο επιφανειακό, στο διαφημιστικό και δεν εισέρχεται σε κάτι ουσιωδέστερο. Το μεταμοντέρνο χαρακτηρίζεται από μία πλήρη άρνηση, χωρίς όραμα, χωρίς προτάσεις. Δεν πολιτικοποιείται, αλλά μόνο εμπνέεται από το κύμα που διακρίνει τα ΜΜΕ.

Παράλληλα, ένα άλλο αίτιο είναι η εμπορευματοποίηση της Τέχνης και μαζί ο ερωτισμός, το ξεπούλημα του σεξ που παντού βλέπουμε.

Yellow Kid είπε...

Συμφωνώ σε πάρα πολλά με το ΕΛΛΗΝΑΚΙ, αν και δεν συμφωνώ με το τίτλο ότι η τέχνη δεν πρέπει να πολιτικοποιηθεί (δηλαδή να εξυπηρετεί πολιτικούς σκοπούς), αλλά να είναι πολιτικοποιημένη με μια ευρύτερη κοινωνική έννοια, και να έχει λόγο.

abbax είπε...

Ego tha diafoniso. Oi periodoi megalon anataraxon einai pou genisan tis simantikoteres morfes ekfrasis (stin prokeimeni periptosi, texnis). Megalyteri apodeiksi aftou tou gegonotos i anagennisi. Ksekinise apo tin Italia pou dynastevotan apo tous Vorgies (fantazomai den xreiazontai na tous systiso, oloi kseroume poioi einai) eno stin Elvetia as poume pou eixan 500 xronia eirini ftiaksane stin kalyteri, sokolates kai koukous gia rologia.

Oxi vevaia oti einai kalo pragma i avevaiotita kai i kathimerini katapiesi mono kai mono gia na dimiourgithei texni. Alla etsi doulevei ap'oso ksero to sygkekrimeno 'kolpo'. Opote nomizo to epixeirima sou, an kai den diafono poly mazi tou, exei tethei se lathos vasi. An kai einai ligo periergi ennoia i 'stratevmeni' i 'politikopoiimeni' texni, symfono oti an dextoume oti i texni einai o prosopikos tropos ekfrasis olon mas kai i 'politiki' oi methodoi pou efarmozoume gia na allaksoume ti zoi mas, tote nai, ego eimai mesa, na ekfrasoume elefthera to pos theloume na allaksei i zoi mas.

ellinaki είπε...

@ δείμος

Ακριβώς. Θεωρώ ότι είναι στα χέρια των ίδιων ανθρώπων των τεχνών να κάνουν την υπέρβαση από το "πλαστικό" στο ποιοτικό/πολιτικό.

@ Yellow Kid

Το "πολιτικοποιηθεί" δεν το νοούσα ως εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπών, αλλά ως αφύπνιση με πολιτικές διαστάσεις. Ως μία μορφή αντίδρασης σε πολιτικά κατεστημένα.

@ abbax

Στην ουσία αυτό που γράφεις στο τέλος εννοώ.

Επίσης η έννοια της Τέχνης είναι πολύ ευρεία. Σε περιόδους πολιτκοκοινωνικών αναταραχών, υπήρχαν οι δημιουργικοί άνθρωποι που συνέβαλαν σε οποιαδήποτε επανάσταση, αλλά υπήρχαν και οι "βουτυρένιοι"/ ατομικιστές/ αποκοσμικοί "καλλιτέχνες" που δεν ήθελαν να έχουν καμία σχέση με τα επαναστατικά δρώμενα.

Η έκκλησή μου πάει κατά κανόνα στους τελευταίους.

PALOUKI LOUK είπε...

γραμμη που χωριζει αυτο που λεει ο κιτρινος ειναι πολυ λεπτη και ευκολα ξεπερνιεται ομως!